Докажано – Македонија примена во ОН со нелегални услови (5)

Колумна, Национал
проф. д-р Игор Јанев
Недела, 26 октовмри 2025 година

Како што беше докажано во 1999 година (Јанев 1999, 155), Македонија беше примена во членството на ОН со нелегални дополнителни услови(и), доколку некој е директно политички поврзан со дипломатското признавање (дали отсуството на дипломатско признавање од страна на една членка на ОН јасно претставува дополнителен услов), особено во 1993 година признавање на неговиот правен идентитет (т.е. основниот елемент на меѓународно правно лице) на кандидатот за прием.

Грчкото барање, формулирано како македонски (ОН) услови, всушност, се покажа дека има политичка природа на погрешно признавање во ОН, што создава обврски за непризнаената страна (обврската да преговара за признавање) во суштина не зависи од едната страна (т.е. Македонија), туку од другата страна.

Дополнително, како што беше наведено досега, бидејќи тие посебни услови (само за една членка) формално го надминуваат времето, самиот чин на прием (т.е. траат дури и по завршувањето на чинот на прием во ООН) и затоа едностраните услови, кои беа уценувањето на државата да ја смени својата лична карта очигледно не може експлицитно, па дури и поинаку имплицитно да биде дел од општите услови наведени во членот 4 од Повелбата на ОН (да не зборуваме дека според преамбулата на Резолуцијата 817 на Советот за безбедност на ОН, кандидатот ги исполнува условите).

Овие дополнителни услови (од дипломатски и произволен карактер) очигледно требаше да се додадат во текстот на Резолуцијата 817, бидејќи во спротивно не би се претпоставувале во ниту еден можен контекст поврзан или вклучен со нормалните услови на Повелбата.

Ваквите услови за уценување против една идна членка очигледно не би можеле да се вклопат во никакви правни услови за прием во ОН, особено имајќи предвид дека ОН беа/се универзална организација отворена за секоја земја, каде што секој кандидат има право на прием, по минималните барања наведени во членот 4 (1) беа/се исполнети.

Исполнувањето на индивидуални дипломатски (услови) за признавање (во случај на „промена на државното име“) од Грција очигледно не зависи од земјата кандидат за прием, туку исклучиво од политичката волја на Грција и грчкиот капацитет да извршат политички притисок на послаба страна, па дури и да создаваат обврска кон Македонија (каде што исполнувањето на условите зависи исклучиво од една (странска) држава).

Дополнително, како што беше наведено погоре, условите за Македонија не беа „исцрпни“ (т.е. „неопходни и доволни“), како што треба да бидат елементите на правната норма. Имено, оцената на кандидатот треба да се направи пред, а не по приемот во ОН.

Овие услови (независно од барањата на Грција) суштински се контрадикторни со правната природа на членот 4 од Повелбата како исцрпна правна норма (каде што по дефиниција нормативните услови се „неопходни и доволни“, според Советодавното мислење на МСП) (1948).

Според дефиницијата на Советодавното мислење од 1948 година, условите за прием мора да имаат временски ограничен карактер (што во македонскиот прием не е така), бидејќи „подобноста на кандидатот за прием до ОН“ се оценува врз основа на нив (временски ограничен на почетокот членство), и оние што продолжуваат дури и по приемот очигледно не се од таква природа.

Во овој поглед, можам да извлечам заклучок дека покрај повредата поврзана со членот 4 (1), со два незаконски услова, од моментот на стапување во членство и по приемот се создадени соодветни незаконски обврски, покрај прекршувањата на процедурите наведени во членот 4 од Повелбата на ОН, поточно членот 2 од Повелбата беа прекршени во ставовите 1 (правна и суверена еднаквост на државите), 4 (независност на државите) и 7 (немешањево строго суштинска внатрешна јурисдикција).

Тој заклучок е речиси само по себе, бидејќи новопримената држава ФИРОМ вакви посебни услови за прием доби со уште две идентични обврски (и незаконски). Според тоа, новиот нелегален статус на членка наречен со референцата „ФИРОМ“ (во однос на другите членки на ОН и нивниот статус) дефинираше правно дискриминирана и нееднаква позиција – статус со очигледно кршење на првиот принцип од членот 2 за суверена еднаквост на државите.

(продолжува)

Национал во повеќе продолженија објавува фељтон од проф. д-р Игор Јанев во врска со истражувањето содржано во неговиот труд од мај 2024 година: „Етноцидот што произлезе од Договорот меѓу Македонија и Грција склучен во селото Преспа („Преспански договор“, 2018) и процесот на асимилација и трансформација на македонскиот идентитет („бугаризација“) како резултат на демонтирање, поништување и уништување на националниот идентитет на Македонците“.