УШТЕ ЕДЕН НЕУСПЕХ ЗА МАКЕДОНСКОТО ОБРАЗОВАНИЕ Ниту еден Универзитет на Шангајската листа

Во најновото светско академско рангирање за 2025 година, ниту еден универзитет од Македонија не успеа да се најде на листата на најдобрите високообразовни институции во светот. Ова рангирање, кое традиционално го спроведува Шангајскиот центар за универзитетска евалуација (ARWU), се смета за едно од најпрестижните и највлијателни во светот на високото образование.

За 23-ти пат по ред, првото место му припадна на Харвард универзитетот од САД, кој останува неприкосновен лидер во областа на науката, образованието и истражувањата. Веднаш зад него се најдоа Стенфорд и Масачусетскиот технолошки институт (MIT), со што доминацијата на американските универзитети во врвот продолжува.

Во првите десет се најдоа и неколку други елитни институции: Кембриџ и Оксфорд од Велика Британија, Беркли, Принстон, Колумбија, Калтех и Чикаго, сите од САД. Овие универзитети се истакнуваат со континуирана поддршка за научни истражувања, финансиски ресурси и глобално влијание.

Рангирањето се базира на шест клучни критериуми, меѓу кои се:

• број на добитници на Нобелова награда и Филдсов медал меѓу алумни и наставен кадар,
• број на статии објавени во престижни научни списанија како Nature и Science,
• број на високо цитирани истражувачи,
• перформанси во однос на вкупниот академски учинок и
• резултати прилагодени според бројот на студенти и вработени (пер капита учинок).

Иако регионот на Западен Балкан бележи одреден напредок – со универзитети од Словенија и Србија кои повремено се појавуваат на проширените листи – Македонија засега останува надвор од глобалниот академски фокус. Според експертите, тоа се должи на недоволното инвестирање во научна инфраструктура, ограниченото меѓународно присуство и ниската продуктивност во истражувањата.

Од Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје велат дека потребна е долгорочна стратегија за зајакнување на научната дејност, меѓународната соработка и академскиот квалитет. Дополнително, се укажува на потребата од подобра поддршка за младите истражувачи, како и поголема флексибилност и автономија на универзитетите во развивање на сопствени програми и приоритети.

Додека светските академски центри вложуваат милијарди долари во истражувања и развој, домашниот високобразовен систем се соочува со хроничен недостаток на средства, одлив на мозоци и институционални предизвици. Без суштински реформи и поддршка, изгледите за појава на македонски универзитет на ваквите рангирања остануваат слаби.