СОНЧЕВА ЕНЕРГИЈА Иднината на електричната енергија или само тренд?

Обновливите извори на енергија бележат значаен пораст на глобално ниво, а новите предвидувања на Меѓународната агенција за енергија (IEA) укажуваат на тоа дека капацитетите за обновлива енергија ќе се удвојат до 2030 година. Според извештајот „Renewables 2025“, глобалниот капацитет на обновливи извори ќе се зголеми за 4.600 гигавати, што е еквивалентно на комбинираниот капацитет на Кина, Европската унија и Јапонија.

Сончева енергија, предводена од брзото ширење на фотонапонските (PV) системи, ќе биде клучен фактор во овој пораст, со проценки дека ќе учествува со околу 80% во зголемувањето на капацитетите во следните пет години. Овој тренд е поттикнат од ниските трошоци и побрзите процедури за добивање дозволи, додека ветроенергијата, хидроелектричната енергија, биомасата и геотермалната енергија исто така ќе придонесат за растот.

Инсталациите на геотермална енергија достигнуваат рекорди во САД, Јапонија и Индонезија, а интересот за хидроелектрични проекти повторно се зголемува. Во развојните земји во Азија, Блискиот Исток и Африка, политичката поддршка и конкурентноста на цените поттикнуваат побрз развој на обновливите извори. Индија се очекува да стане второто најголемо глобално тржиште за обновливи извори по Кина.

На ниво на компании, довербата во обновливите извори останува силна. Многу инвеститори ги зголемуваат своите цели за имплементација до 2030 година, што укажува на оптимизам во секторот. Сепак, офшор ветроелектраните се со послаба прогноза за раст, поради проблеми со политиките и зголемените трошоци.

Според податоците, Европската унија во 2024 година увезла сончеви панели во вредност од 11,1 милијарда евра, но вредноста на увезените панели е намалена за 43% во однос на 2023 година. Кина останува доминантен снабдувач со 98% од увозот на сончеви панели, иако вредноста на овој увоз опаднала.

Прогнозите за раст на обновливите извори во САД се ревидирани надолу, главно поради промени во политиката и укинувањето на даночните субвенции. Овие промени влијаат на економијата на проектите, но растот во Индија и Европа делумно ги компензира овие загуби.

И покрај предизвиците, сончевата енергија продолжува да биде најевтина опција за нова производствена капацитет, а хидроелектричните проекти исто така ќе продолжат да растат. Сепак, глобалните ланци на снабдување остануваат концентрирани во Кина, што создава ризици за безбедноста на снабдувањето.

Како што расте улогата на обновливите извори, потребни се итни инвестиции во мрежи и складишта за да се интегрираат овие извори на ефикасен начин. Иако се очекува мал пораст во употребата на обновливи извори во транспортот и греењето, главниот фокус останува на електричната енергија, особено во Кина и Европа.