80 ГОДИНИ МАКЕДОНСКА АЗБУКА – Јубилеј чествуван во Словенија

Осумдесетгодишнината од кодификацијата на македонскиот јазик се одбележува и надвор од границите на Македонија, а посебно впечатливо тоа се случи во Словенија. Вчера во Крањ се одржа првата промоција на двојазичната монографија „80 години македонска азбука“, објавена на македонски и словенечки јазик. Ова е единствената публикација по повод големиот јубилеј на македонистиката објавена надвор од Македонија.

Монографијата е уредена од проф. д-р Намита Субиото, истакната словенечка македонистка и славистка, а издавач е Сојузот на македонските културни друштва во Словенија, со финансиска поддршка од словенечкото Министерство за култура. На промоцијата, за содржината на монографијата говореше Иван Антоновски од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Тој го истакна историскиот развој на македонскиот јазик, процесот на усвојување на азбуката и правописот, како и предизвиците со кои се соочува денес, потсетувајќи на пораката на Ацо Шопов дека „право и должност на сите нас од институциите до граѓаните е да го негуваме македонскиот јазик.“

Монографијата ги обединува неколку значајни делови:

• Историски осврт: Подробно се прикажува кодификацијата на македонската азбука и правописот, поврзани јубилеи и значајни публикации, како и современи предизвици за јазикот.

• Литературна ризница: Селекција на поезија од македонски автори од различни генерации, со мотиви на азбуката и мајчиниот јазик, во оригинал и превод на словенечки јазик.

• Буквосвет: Превод на легендарната „Бушава азбука“ на Горан Стефановски, првпат на словенечки јазик, со илустрации на кириличните букви од учениците кои ја читаа оваа книга во словенечките училишта.

• Креа(к)тивност: Наградени песни, раскази, ликовни творби и есеј за тринаесет ликовни колонии во организација на МКД „Св. Кирил и Методиј“ – Крањ.

• Портрети на активни членови: На пример, портретот на Илија Димитриевски, подготвен по повод неговиот осумдесетти роденден.

Монографијата е резултат на соработка помеѓу повеќе генерации и институции – предучилишни деца, ученици, студенти, средна генерација и пензионери, како и македонските културни друштва во Словенија. Таа е двојазична, поттикнува меѓукултурен дијалог и ја афирмира македонската книжевност и култура надвор од границите на Македонија.

Промоцијата се одржа во рамките на традиционалната манифестација „Прешерново оро“ во Крањ, со изложба, поетски настап и фолклорни точки. Монографијата веќе е достапна онлајн, а во наредните месеци се планирани нови промоции за натамошна афирмација на македонскиот јазик и култура во Словенија.

Ова издание ја потврдува историската порака на Ацо Шопов дека „никој нема право да ја ‘заборава’ рамноправноста на македонскиот литературен јазик“ и ја продолжува идејата на Блаже Конески дека „македонскиот јазик е единствената наша комплетна татковина“. Монографијата претставува вистинска „дом-татковина“ на вредностите на македонското слово, како во Македонија, така и во дијаспората.