ЕВРОТО ДОАЃА НА ПРВИ ЈАНУАРИ – Страв од поскапување во Бугарија
Десетици илјади протестираа во Софија против воведување на еврото, владата поднесе оставка
Бугарија ќе стане 21. земја што ќе го усвои еврото оваа недела, но многумина се загрижени дека тоа може да доведе до повисоки цени и економска нестабилност во најсиромашната земја во Европската унија. Земјата неодамна се соочи со масовни протести против корупцијата, кои резултираа со оставка на конзервативната влада.
Следните влади сепак инсистираат дека приклучувањето кон еврозоната ќе ја поттикне економијата, ќе ги зајакне врските со Западот и ќе ја намали зависноста од Русија. „Еврото е опиплив симбол на европската сила и единство“, рече претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, додавајќи дека Бугарија е подготвена за усвојување на валутата во 2026 година.
Приклучувањето кон еврозоната се очекува да ја зајакне економијата преку зголемена трговија, странски инвестиции и полесен пристап до финансиски средства, што на крајот може да поддржи создавање работни места и реални приходи.
Еврото првпат беше воведено во 12 земји на 1 јануари 2002 година, а Хрватска беше последната земја што се приклучи во 2023 година.
Сепак, Бугарија се соочува со уникатни предизвици. Протестите против корупцијата ја соборија владата и оставија земјата на работ на осмите избори за пет години.
Иако крајнодесничарските и проруските партии организираат анти-евро протести, многу граѓани, особено во сиромашните рурални области, се загрижени за потенцијалното зголемување на цените. Додека претседателката на Европската централна банка, Кристин Лагард, тврди дека влијанието врз потрошувачките цени ќе биде „скромно и краткотрајно“ – од 0,2 до 0,4 процентни поени – граѓаните веќе се соочуваат со висока инфлација. Цените на храната во ноември се зголемија за пет проценти на годишно ниво, повеќе од двојно во споредба со просекот на еврозоната.
Парламентот воведе надзорни тела за истражување на скоковите на цените и ограничување на „неоправданите“ зголемувања при преминот во еврозоната. Сепак, аналитичарите предупредуваат дека политичката нестабилност може да го одложи спроведувањето на антикорупциските реформи, кои се клучни за економската стабилност.
Само шест земји во ЕУ – Данска, Шведска, Полска, Чешка, Унгарија и Романија сè уште го задржуваат својот национален курс, а од нив само Романија планира да го усвои еврото.
