33 ГОДИНИ ПО НЕЗАВИСНОСТА – Овие земји сè уште одбиваат да ја признаат Хрватска

На 15 јануари 1992 година, Република Хрватска беше официјално признаена од членките на тогашната Европска заедница, а Германија истиот ден воспостави дипломатски односи со новата држава.

Меѓународното признавање на Хрватска започна по прогласувањето на нејзината независност на 25 јуни 1991 година. На истиот ден, независност прогласи и Словенија, а двете држави веќе следниот ден меѓусебно се признаа. Паралелно со овие настани, се одвиваше и распаѓањето на Советскиот Сојуз, при што балтичките држави и Украина одиграа значајна улога и тие ја признаа Хрватска уште во 1991 година, иако во тоа време и самите беа само делумно меѓународно признаени. Литванија беше првата меѓу нив што го направи тој чекор.

Најголема улога во дипломатските напори за меѓународно признавање на Хрватска имаа Ватикан и Германија. Ватиканската дипломатија уште на 3 октомври 1991 година јавно објави дека работи на признавањето на Хрватска, а од меѓународно признатите држави, Исланд беше првата што го стори тоа на 19 декември 1991 година. Исланд претходно ги призна и балтичките републики Литванија, Латвија и Естонија.

Истиот ден, Германија објави дека ќе ја признае Хрватска, со важност од 15 јануари 1992 година. Во тој период, признавање најавија и Италија, Шведска и Ватикан. Светата столица формално ја призна Хрватска на 13 јануари, а Сан Марино еден ден подоцна.

На 15 јануари 1992 година, Хрватска беше признаена од сите 12 членки на тогашната Европска заедница, како и од Австрија, Канада, Бугарија, Унгарија, Полска, Малта, Норвешка и Швајцарија. Веќе следниот ден, бројот на земји што ја признаа дополнително се зголеми, а до крајот на јануари 1992 година Хрватска беше признаена од вкупно 44 држави. Овој датум денес се одбележува како Ден на меѓународното признавање на Република Хрватска.

Русија ја призна Хрватска во февруари 1992 година, Јапонија во март, САД во април, а Индија во мај истата година. До крајот на 1995 година, Хрватска беше признаена од 124 држави. Со Сојузна Република Југославија беше потпишан Договор за нормализација на односите, кој вклучуваше меѓусебно признавање, на 23 август 1996 година, а дипломатските односи беа воспоставени на 9 септември истата година.

И покрај широкото меѓународно признавање, Хрватска до денес не е формално признаена од три држави: Бутан, Нигер и Тонга.

Бутан е мало хималајско кралство меѓу Индија и Кина, во кое будизмот има централно место во општеството. Познат е како првата земја што воведе Министерство за среќа, а правото на среќа е загарантирано со Устав.

Нигер, официјално Република Нигер, е земја без излез на море во Западна Африка. Поголемиот дел од нејзината територија се наоѓа во Сахара, а бројни археолошки наоди сведочат за човечко присуство уште од античко време.

Тонга е островска држава во југозападниот дел на Тихиот Океан, источно од Фиџи. Се состои од 169 острови и островчиња распоредени во два паралелни синџири, со вкупна површина од 748 квадратни километри.

Меѓу земјите што ја признаа релативно неодамна е Сомалија, во февруари 2022 година, како и Централноафриканската Република и Того, кои тоа го направија на 18 септември 2023 година. Околу педесет држави никогаш формално не донеле одлука за признавање, но воспоставиле дипломатски односи со Хрватска, што во меѓународната практика се смета за де факто признавање. Во оваа група спаѓа и Либерија, која дипломатски односи со Хрватска воспостави во септември 2024 година.