ЕВРОПА СЕ БОРИ СО ЗАВИСНОСТА ОД РУСКИ ГАС Дали има решение?

Во последните години, Европа значително ја намали својата зависност од руската енергија, но и покрај тоа, милијарди евра сè уште се преливаат во Русија секоја година. Со новите построги забрани на хоризонтот, многу земји-членки на Европската унија (ЕУ) работат на диверзификација на своите извори на енергија, додека некои сè уште се потпираат на руските цевководи и течниот природен гас (LNG). Според податоците на „Европската њузрум“, во првата половина на 2025-та година, ЕУ увезла руски LNG во вредност од околу 4,48 милијарди евра, што е зголемување во однос на 3,47 милијарди евра во истиот период минатата година.

По воената инвазија на Украина во февруари 2022-ра година, ЕУ активно работи на намалување на својата енергетска зависност од Русија, со цел да ја ограничи способноста на Русија да ја финансира војната. Иако блокот воведе забрани за увоз на руска нафта и јаглен, гасот сè уште се увезува, делумно поради зависноста на некои земји-членки. Европската комисија планира постепено да го прекине увозот на руски гас и нафта до 2028-ма година, но овие мерки сè уште чекаат одобрение од Европскиот парламент.

Унгарија и Словачка се две земји кои и покрај напорите на ЕУ, продолжуваат да увезуваат значителни количини руска нафта. Двете земји добија ослободување од ембаргото за руска нафта, додека Чешка успеа да ја прекине својата зависност. Неодамнешните напади на Украина врз гасоводот Дружба ја истакнаа нивната зависност од рускиот гас, а Унгарија и Словачка не покажуваат подготвеност да се потпрат на алтернативни извори.

Во Источна Европа, Бугарија продолжува да дозволува транзит на руски гас преку нејзината територија, иако самата престана да увезува руски гас во април 2022-ра година. Франција, Шпанија и Белгија, пак, учествуваат со 85 проценти во увозот на руски LNG во Европа, што укажува на различните нивоа на зависност помеѓу земјите. Италија и Словенија, на пример, имаат многу помала изложеност на рускиот гас, со Словенија која обезбедува алтернативни извори во последните години.

Со целосно запирање на увозот на енергија од Русија планирано за 2028-ма година, ЕУ се соочува со предизвикот да го балансира безбедноста на снабдувањето, стабилноста на пазарот и политичкиот консензус, додека продолжува да ги диверзифицира своите извори и инфраструктура.